Açıklanan buğday destekleme fiyatları

Bu fiyat bakanın Mersin limanına teslim dünya fiyatlarının altında bir rakamdır. Bu açıdan bakıldığında, bir ilk yaşanmaktadır. Buğday fiyatı ilk defa dünya fiyatlarına yakın bir düzeye inmektedir. Bu devalüasyon sayesinde olmuştur.

Altuğ Karamenderes / Ata Menkul Değerler


29 Mayıs— Sonuç Tarım Bakanı’nın ikinci teklifi gibi oldu; 172.00 TL. 1 Haziran’da 164.000 TL’den kademeli olarak eylülde 183,000 TL’ye yükselen fiyatların haftalıklar ortalaması 172.000 TL, bileşik artış ortalaması 173.000 TL yapmaktadır.

			Bu aynı zamanda aylık yüzde 2.8 enflasyon beklentisini saklı olarak yansıtmaktadır veya kur artışı aylık yüzde 2.8 altında kalırsa bu çiftçinin lehine daha hızlı artarsa Hazine’nin lehine olacaktır. DÜNYA FİYATLARI Bu fiyat bakanın Mersin limanına teslim dünya fiyatlarının altında bir rakamdır. Bu açıdan bakıldığında, bir ilk yaşanmaktadır. Buğday fiyatı ilk defa dünya fiyatlarına yakın bir düzeye inmektedir. Bu devalüasyon sayesinde olmuştur. Bu olumlu bir gelişmedir. Eğer kur aylık yüzde 2.8 üstünde artarsa bu yaklaşılan dünya fiyatından uzaklaşmak demek olacak bu da Hazine’nin sübvansiyon maliyetini artıracaktır. SATIN ALMA MALİYETİ Fakat bunların yanısıra birde satınalma maliyeti sübvansiyonu vardır. Buğday dünya fiyatının altında olsa bile, özel sektör bütün buğdayı hemen alamaz. Çiftçinin ise hemen satması gerekmektedir. Bunun için TMO kredi bularak satın almayı gerçekleştirir. Bu durumda satın alınan miktarın ve TMO’nun bu buğdayı yeniden satıncaya kadar geçen süre içinde yaptığı finansmanın kilo başına bir maliyet hesabı vardır. Bu da verilen çıplak fiyatın üstüne hükümetin teklif ettiği fiyata binecektir. Maliyetin yüksekliği çerçevesinde, dünya fiyatlarından uzaklaşmak olacaktır. Eğer kur eylüle kadar 1.150.000 TL olursa, buğdayın 183.000 TL olan dünya fiyatına ulaşacaktır. Bu durumda buğdayını geç satan kar edecektir. TMO’da bu satış stratejisine, alım stratejisi ile cevap verebilir, erken tarihlerde daha çok alım yapmak gibi. Ama TMO erken alım yaparsa da faiz maliyetini düşünecektir. Dolayısıyla faiz ve kur tahmini TMO alım stratejisi açısından da önem kazanmaktadır. Tabii çiftçi açısından da malı erken sattığında alternatif faiz kazancı doğmaktadır. Bütün bunların yanısıra hasatın hangi aylarda yoğunlaşacağı da başka bir belirleyici kriterdir. Özel sektör ise bütün bunları izleyecek, iç ve dış talebe bakacak ve ona göre direkt çiftçiden veya TMO’dan mal çekecektir. İç ve dış talep yüksek olursa özel sektör hızlı mal çekecek ve bu da Hazine’nin finansman maliyetinin düşmesini sağlar. Ayrıca dünya fiyatları yükselirse de TMO satışta kar eder, bu Hazine’nin maliyetini düşürür. Sonuçda Hazine’ye binecek tam maliyeti hesaplamak komplike varsayımlar yapmayı gerektirir. İlk aşamada maliyet doğacağı kesindir ama bu sonra kara da dönüşebilir. En önemlisi ekonomiye maliyetidir. O da buğdayın tüketiciye dünya fiyatlarından ulaşmasıdır. Bu fiyata tabiki Hazine’nin karı veya zararı da dahil olacaktır. PİYASALAR AÇISINDAN ÖNEMİ Piyasalar açısından buğday fiyatlarının üç açıdan önemi var. Öncelikle MHP’nin çok hassas olduğu konuda MHP’nin istediği şekilde bir fiyat çıkması hükümetin ömrünü uzatacaktır ve en önemli konu da budur. İkinci önemli konu ise IMF niyet mektubunda verilen şartlara uyulup uyulmadığıdır. Burada bağlayıcı kriter beklenen enflasyon artışıdır. Ama bunun 2001 yıl sonu enflasyonu mu, 2002 Haziran yıllık enflasyonu mu yoksa 2002 yıl sonu enflasyonu mu olduğu belirtilememiştir. Dolayısıyla burada bir muğlaklık vardır ve bu bir savunma imkanı yaratır. Ayırca, bu kriter de mektubun anlaşmayı bozma kriteri değildir, yani bağlayıcı değildir. Üçüncü konu ise Hazine’ye maliyetidir ki, bunun nihai hesabını (2001 yıl sonu) hesaplamak çok zor. Ama kısa dönemli maliyeti yüksek olabilir. Eğer, TMO alımlar için yeterli finansmanı bulamaz ise yaz aylarında finansman ihtiyacı çok yüksekken böyle bir durum ile karşılaşılmamasını dilemek lazım. ___________________________________________ Altuğ Karamenderes Ata Menkul Değerler Başekonomisti olarak görev yapmaktadır.

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın