|
Güncelleme: 08:03 TS 20 Şub., 2001
|
| |
İstanbul
REUTERS |
Sezer-Ecevit krizinin dünü bugünü
|
|
| Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile hükümet arasında yaz aylarından bu yana çeşitli gerginlikler yaşandı.
|
|
|
Oysa seçim öncesi Ecevit ve koalisyonun diğer iki lideri Devlet Bahçeli ve Mesut Yılmaz tarafından ortak bir kararla ismi üzerinde görüş birliğine varılan Sezer için Ecevit şunları söylemişti:
“Evet, adayımız Anayasa Mahkemesi Başkanı sayın Ahmet Necdet Sezer. Sezer üç liderin önerisi. Biz birkaç dakikada bu konuda anlayış birliğine vardık. Aramızda tartışma olmadı.” Bu umutlu başlangıç 19.02.2001’den sonra siyaset ortamını sık sık
rahatsız eden ve Sezer ile hükümet arasında başgösteren krizlerden ilki memurların irticai veya bölücü faaliyetlerinden dolayı meslekten çıkarılmasını kolaylaştıran kanun hükmündeki
kararnamenin Sezer tarafından 9 Ağustos 2000 tarihinde imzalanmadan hükümete iade edilmesiyle patladı.
Bu sorunla başlayan ve bugünkü MGK gerilimine kadar süren cumhurbaşkanlığı ile hükümet arasında yaşanan krizler şöyle gelişti:
9 AĞUSTOS 2000
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, hükümetin memurların işten çıkarılmalarını da kolaylaştıran kanun hükmünde kararnamesini iade ettı. Ecevit hükümetin çalışmalarını kolaylaştırmayı amaçladığını söylediği kararnamenin iade edilmesine anlam veremediklerini,
hükümetin daha önce de çalışmalarını kolaylaştırmak üzere benzer KHK’lar çıkardığını söyledi. Koalisyonun üç lideri yaptıkları ortak açıklamada, “bölücü terörün ve laiklik karşıtı eylemlerin devlet içine sızmasını önlemek, sızmış olanları da yargı yolu açık olmak üzere
memuriyetten çıkarılmaları için hazırlanan kanun hükmünde kararnameyi engellemekle sayın cumhurbaşkanı kasdı elbette öyle olmasa bile rejim düşmanlarını yüreklendirmiştir” dediler. Hükümet Sezer’e KHK’yı imzalamadan iade etmeye hazırlanırken, Anayasa Mahkemesi, hükümete KHK çıkartma yetkisi veren 4588 sayılı yetki yasasını iptal etti.
Memurlar ve diğer kamu gorevlilerinin idari, mali ve sosyal haklarında düzenlemeler yapmak amacıyla hükümete yetkı veren yasa 21 Aralık’ta Sezer tarafından onaylandı ancak bu yasa
Anayasa Mahkemesınce iptal edildi. Hükümetin bu düzenlemeyi daha sonra yasa olarak TBMM’den geçirmesine rağmen, muhalefetin iptal davası açması nedeniyle yasa yeniden Anayasa Mahkemesi’nde inceleniyor.
28 EYLUL 2000
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer kamu bankaları ile ilgili kararnameyi iade etti. Gelişme üzerine bakanlar kurulunu toplayan Başbakan Bülent Ecevit daha sonra Sezer ile 35 dakikalık bir görüşme yaptı. Ecevit Çankaya Köşkü’nden ayrılırken gazetecilere, “bu durum devlet yönetiminde ciddi sorunlara yol açabilir, Cumhurbaşkanı’na bunları arzettim,” dedi.
Ecevit ayrıca Cumhurbaşkanı’na kararname geciktirildiği takdirde, 2.25 milyar dolar tutarındaki mali yardımın tehlikeye gireceği uyarısında da bulunduğunu belirtti.
Sezer, hükümetin kamu bankalarının rehabilitasyonu özelleştirilmelerini kolaylaştırmayı amaçlayan KHK’yı, “vergiden vazgeçme ya da yeni vergi salmanın ancak yasa yoluyla mümkün olduğu” gerekçesiyle hükümete iade etmişti. Bu konudaki tartışmalar üzerine Ecevit, 28 Eylül 2000 tarihinde yaptığı bir açıklamada, “sayın Sezer kendisini adeta Anayasa Mahkemesi yerine koymaktadır. Bu durum devlet yönetiminde ciddi sorunlara yol açabilir” şeklinde konuştu.
15 ARALIK 2000
Sezer, kamuoyunda “af yasası” olarak bılınen 4610 sayılı “Şartla Salıverme Yasası”nı veto ettİ. Başta Ecevit olmak üzere hükümet üyelerü Sezer’ın kararını eleştirdiler. Ecevit yasada ısrar edeceklerini ve hiçbir değişiklik yapmadan cumhurbaşkanına yeniden göndereceklerini açıkladı. Ecevit, Sezer’ın yasayı iadesı konusunda “çok üzgünüm...Eşitliğe aykırı yönleri bulunabilir fakat eşitlik her zaman adaletlı değildir” dedi.
Hükümet çok hızla hareket ederek yasayı aynen Meclis’e geri götürdü ve ana muhalefet Fazilet Partisi ile de anlaşarak yasayı 21 Aralık’ta Meclis’ten yeniden geçirdi. Af yasası 22 Aralık’ta resmı gazetede yayımlanarak yürürlüğü girdi. Sezer, ikinci kez önüne gelen yasayı imzaladı ancak bazı çevrelerde beklendiği gibi, iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurma yolunu seçmedi.
8 SUBAT 2001
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Nakşibendi tarikatı kollarından İskender Paşa cemaati lideri Esat Coşan’ın Süleymaniye Camii avlusuna gömülmesini öngören hükümet kararnamesini veto ett. Veto haberinin hemen ardından Ecevit, Cumhurbaşkanı’nın, Yusuf Bozkurt Özal’ın aynı yere gömülmesine ilişkin kararnameyi imzalamasına karşılık, Coşan’ın gömülmesine ilişkin kararnameyi imzalamadığını açıklayarak Sezer’i eleştirdi. Ecevit’in bu açıklamasının hemen ardından Çankaya Köşkü’nden yapılan açıklamada, Özal’a ilişkin kararnamenin, defin işlemlerinden birkaç gün geçtikten sonra Sezer’e iletilerek bir “emrivaki” yapıldığı belirtildi.
15 SUBAT 2001
Sezer Devlet Denetleme Kurulu’nu (DDK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) bünyesindeki Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) kapsamına alınmış bankalarla ilgili işlemlerin denetlenmesiyle görevlendirdi. Bu görevlendirmeden sonra hükümet üyelerinden farklı zamanlarda yapılan açıklamalarda, cumhurbaskanı “denetimi denetlettirmeye” çalışmakla eleştirildi. Buna karşılık BDDK Başkanı Zekeriya Temizel, bütün
işlemlerinin DDK incelemesine açık olacağını, işbirliğine hazır olduklarını bildirdi. Bugünkü gazete haberlerine göre DDK müfettişleri, BDDK denetimlerine başlamadan önce ziraat Bankası Genel Müdürü Osman Tunaboylu’ya bir mektup yazarak, bankayı yerinde denetlemek için randevu ve çalışma için yer talep ettiler.
19 ŞUBAT 2001
Ecevit, Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısının başlamasından 45 dakika sonra toplantıyı terketti. Kurul üyesi diğer bakanlar da Ecevit’i izlediler ve toplantıdan ayrıldılar. Ecevit daha sonra Başbakanlık’ta yaptığı açıklamada, “cumhurbaşkanı bana devlet geleneklerı dışında bir üslupla, terbiye kuralları dışında bir hitapta bulununca toplantıdan ayrıldım; bu ciddi bir krizdir,” dedi.
Krizin patlak vermesinden sonra iki saatten kısa bir süre içinde Merkez Bankası’ndan dolar alımı üç milyar doları geçti ve İMKB endeksi yüzde 14 geriledi. Piyasalarda gözler bugün 13.10’da başlayan olağanüstü Bakanlar Kurulu toplantısına ve cumhurbaşkanlığınca yapılması muhtemel bir açıklamaya çevrilmiş durumda. |
|
